Urodzony 27 IX 1533 r. w Somlyó (obecnie Simleu), zmarł 12 XII 1586 r. w Grodnie; syn Stefana, wojewody siedmiogrodzkiego, i Katarzyny Telegdii; od 1571 r. książę Siedmiogrodu, a od 1576 r. król polski. Brał udział w walkach pretendenta do tronu węgierskiego, Jana Zygmunta Zapolyi, i jego matki, Izabeli Jagiellonki, przeciw Habsburgom. Stał na czele pokojowego poselstwa mającego doprowadzić do zakończenia wojny domowej na Węgrzech. W trakcie rokowań uwięziony i internowany w  Wiedniu przez cesarza Maksymiliana II. Po odzyskaniu wolności powołany na księcia Siedmiogrodu, zmuszony jednak do przyjęcia stosunku zależności lennej wobec Turcji i  Habsburgów. Nacisk cesarstwa i zagrożenie ze strony Turcji zmusiły go do szukania oparcia w  Polsce; po ucieczce Henryka Walezego wysunął swoją kandydaturę na tron polski; poparty przez Zborowskich, prymasa Karnkowskiego i Jana Zamoyskiego zgodził się na poślubienie Anny Jagiellonki. 15 XII 1575 r. okrzyknięty przez szlachtę królem, wbrew woli większości senatu i pomimo ogłoszenia trzy dni wcześniej królem Polski Maksymiliana II. Po koronacji w Krakowie i  objęciu rządów zmusił do uległości stronnictwo prohabsburskie, przełamał także opór Gdańska. Starał się wzmocnić władzę królewską, lawirując między średnią szlachtą a magnaterią. Chcąc pozyskać dla swej polityki wschodniej szlachtę, zrzekł się części uprawnień sądowych, przekazując najwyższe sądownictwo apelacyjne Trybunałowi Koronnemu (1578 r.) i Litewskiemu (1581 r.). Z myślą o uniezależnieniu się od podatków uchwalanych przez szlachtę utworzył w 1578 r. piechotę wybraniecką złożoną z chłopów z dóbr królewskich. Kosztem wielkich nakładów finansowych zorganizował armię i  przeprowadził trzy zwycięskie kampanie przeciwko Moskwie (lata 1579, 1580, 1581), zdobywając Połock, Wielkie Łuki i oblegając Psków. Wojna z Rosją zakończona rozejmem w  Jamie Zapolskim umocniła panowanie Rzeczypospolitej w Inflantach i rozszerzyła granice Litwy. Niespodziewana śmierć przeszkodziła realizacji planów związanych z  ligą antyturecką, wyzwoleniem Węgier i  zadaniem klęski Turcji. Król musiał także liczyć się z opozycją magnacką, która po ścięciu Zborowskiego (1581 r.) rozpoczęła przeciw niemu kampanię. Pochowany w katedrze na Wawelu.

Stefan Batory i Lipsk

Już w 1533 roku wzmiankowano o osadzie istniejącej na tym miejscu, pod nazwą Wola Lipska. Nazwę są przejęła od lasu. Ósmego grudnia 1580 roku, Król Stefan Batory nadał jej prawa miejskie magdeburskie, przywilej przyznający mu prawa miasta królewskiego z herbem przedstawiającym łódź z rozpiętym żaglem. Postanowił także uczynić z niej duży port rzeczny nad Biebrzą i punkt etapowy na drodze handlowej z Grodna do Warszawy. Ówczesny leśniczy perstuński Piotr Wiesiołowski zaprojektował miasto z dużym   rozmachem   i   do   dziś  zachował  się  pasmowy  układ   przestrzenny, z bardzo regularną siatką ulic.  Prawa miejskie zostały odzyskane w 1983 r. za sprawą Towarzystwa Przyjaciół Lipska.